Khởi nghiệp bán hàng online, cô gái xứ Nghệ “vô tình”... có cả làng sinh thái

Chứng kiến cha mẹ mình đổ đi hơn 10 tấn cam, và bao nhiêu hộ dân khác trong vùng không thể tiêu thụ hàng chỉ vì phụ thuộc vào thương lái và thị trường truyền thống, Nguyễn Thị Lê Na – người con gái xứ Nghệ hoàn toàn không có chuyên môn về nông nghiệp đã mạnh dạn khởi nghiệp với thứ quả đặc sản của quê hương.

Từ đây, một câu chuyện đầy lôi cuốn về mô hình sản xuất và tiêu thụ nông sản Việt trong thời đại mới, giúp người nông dân tham gia vào chuỗi giá trị để làm giàu bền vững. 

Phận cam bị... ép giá

Bao đời nay, người dân Quỳ Hợp (Nghệ An) gắn bó với đất đai, với những mảnh vườn cam cha ông để lại. Quanh năm cực nhọc với nắng gió khô cằn, nhưng thu nhập của người dân vẫn hết sức bấp bênh do không thể chủ động quản lý đầu ra sản phẩm. Chị Lê Na ngậm ngùi: “Những năm 2000, cam Vinh bị thương lái ép giá, rớt giá đỉnh điểm, có những năm cam chín rụng mà không có người mua”.

Thương người dân quê mình, tiếc những trái cam căng mọng đong đầy công sức của bà con, Lê Na quyết tâm khởi nghiệp với mô hình trồng cam sinh thái.

Ra mắt vào năm 2013, mục tiêu ban đầu của thương hiệu Cam Vinh Kỳ Yến chính là những sản phẩm nông sản sạch, an toàn, tiếp đến là xây dựng thị trường tiêu thụ bền vững cho cam và các sản phẩm từ trái cam Kỳ Yến.

Cam Vinh Kỳ Yến là thương hiệu cam Vinh đầu tiên được đăng ký sở hữu trí tuệ, tiến hành canh tác cam theo quy trình VietGAP có chứng nhận.

Thế nhưng, vạn sự khởi đầu nan. Doanh nghiệp nhanh chóng phải đương đầu với hai thách thức lớn: một là thuyết phục người dân quê chuyển đổi từ phương thức canh tác thông thường sang canh tác sinh thái; hai là tìm đầu ra tiêu thụ sản phẩm thật bền vững và hiệu quả.

Với nhiệt huyết của một cô gái trẻ, Lê Na và các cộng sự đã từng bước thuyết phục bà con đi theo mô hình nông nghiệp mới. Thế nhưng với một doanh nghiệp nhỏ, số vốn có hạn, câu chuyện đầu ra thực sự là bài toán khó khăn.

Cái khó ló cái khôn, điều may mắn cho nhóm của Lê Na là sự hiện diện của những nền tảng trực tuyến đã đem đến một hướng đi mới cho nông sản Việt. Nhằm tiết kiệm chi phí quảng bá và đa dạng hóa kênh tiêu thụ, Lê Na lập trang Facebook Cam Vinh Kỳ Yến để bán hàng.

Lê Na cho biết, trước đây, những doanh nghiệp nhỏ như Cam Vinh Kỳ Yến thường phải đi theo phương thức truyền thống để tiếp cận người tiêu dùng, đó là qua các nhà phân phối trung gian, các bộ phận thu mua của các siêu thị. Những lớp trung gian này chưa chắc có đánh giá đúng đắn về sản phẩm của công ty.

Nguyễn Thị Lê Na - người "giải cứu" Cam Vinh Kỳ Yến bằng phương thức bền vững nhất.

Thông qua mạng xã hội Facebook, sản phẩm của Cam Vinh Kỳ Yến có thể tiếp cận trực tiếp người tiêu dùng, đó là những nhà đánh giá chính xác nhất chất lượng sản phẩm của họ, từ đó sản phẩm của Cam Vinh tiếp cận thị trường dễ dàng và thương hiệu có khả năng lan tỏa rộng hơn.

Không chỉ đem đến một “thị trường tiêu thụ” mới, Cam Vinh Kỳ Yến tiếp tục mở rộng “phạm vi phủ sóng” với mạng lưới phân phối rộng khắp trên toàn quốc. Thậm chí, Lê Na nhanh chóng kết nối được với 20 đại lý bán hàng chỉ trong 3 ngày, điều mà trước đây phải mất gần năm trời mới làm được.

Giờ đây, những trái cam Kỳ Yến đã có mặt khắp Việt Nam, được phân phối tại các cửa hàng thực phẩm sạch ở các thành phố lớn như Hà Nội, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh.

…đến làng du lịch cam sinh thái

Cũng nhờ có internet, Lê Na đã có cơ hội kết nối với những người làm nông nghiệp sinh thái trên khắp Việt Nam. Đặc biệt, doanh nghiệp của cô đã được Quỹ đầu tư mạo hiểm Việt Nam Silicon Valley rót vốn lên tới 20.000 USD để xây dựng làng du lịch cam sinh thái đầu tiên tại Nghệ An. Cam Vinh Kỳ Yến cũng là thương hiệu cam Vinh đầu tiên được đăng ký sở hữu trí tuệ, tiến hành canh tác cam theo quy trình VietGAP có chứng nhận.

Không chỉ cam tươi, danh mục sản phẩm còn bao gồm tinh dầu cam, mứt cam, cam sấy,...

Doanh nghiệp cũng nhận được những sự hỗ trợ kỹ thuật, tư vấn canh tác và sản xuất quý báu đến từ các chuyên gia trong và ngoài nước đến từ Nhật Bản, Hà Lan, Mỹ, từng bước đa dạng hóa danh mục sản phẩm, bao gồm cam tươi, mứt cam, cam sấy, tinh dầu cam,... Cuối năm 2018, Cam Vinh Kỳ Yến đã xuất khẩu lô hàng vỏ cam sấy dẻo và tinh dầu cam đầu tiên đi Hà Lan dưới tên thương hiệu của chính mình. 

Từ những ngày đầu chỉ có 4 hộ dân ký hợp đồng để Cam Vinh Kỳ Yến cung cấp, hỗ trợ kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm, đến nay đã có đến 20 hộ nông dân hăng hái tham gia.

Đến năm 2020, Cam Vinh Kỳ Yến kỳ vọng xây dựng một vùng cam sinh thái khoảng 20 héc-ta hoàn toàn không hóa chất. Lê Na tâm sự, nhờ công nghệ mới, nhờ mạng xã hội, doanh nghiệp của cô đã thực hiện được những thay đổi đáng kinh ngạc, góp phần mang lại nguồn sinh kế bền vững cho bà con Quỳ Hợp, Nghệ An.