Bộ Công Thương khuyến cáo DN tránh XK vào thị trường tăng trưởng quá nóng
Bộ Công Thương cho biết, năm 2019 chứng kiến xu thế gia tăng các biện pháp bảo hộ thương mại tại nhiều nước, khu vực trên thế giới.
Đặc biệt, xung đột thương mại Mỹ - Trung chưa có dấu hiệu hạ nhiệt càng góp phần làm chủ nghĩa bảo hộ lan rộng.
Tính đến tháng 12/2019, đã có 20 vụ việc chống lẩn tránh thuế do nước ngoài khởi xướng điều tra, áp dụng đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Ảnh minh họa. |
Lý do áp dụng các biện pháp hạn chế thương mại ngày càng đa dạng, phong phú, từ mối đe dọa "an ninh quốc gia" dẫn đến tăng thuế nhập khẩu nhôm thép, cho đến vấn đề "bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ" dẫn đến tăng thuế các sản phẩm vi phạm.
Bên cạnh đó không thể không nhắc đến lí do "cạnh tranh không lành mạnh" dẫn đến các biện pháp trả đũa trực tiếp, đặc biệt là các biện pháp phòng vệ thương mại, gồm chống bán phá giá, chống trợ cấp và tự vệ.
“Việc áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại cũng như xung đột thương mại Mỹ - Trung dẫn tới sự thay đổi chuỗi cung ứng toàn cầu, đồng thời làm nảy sinh các vấn đề liên quan đến lẩn tránh thuế, gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp”, Bộ Công Thương cho hay.
Theo Bộ Công Thương, Việt Nam cũng chịu tác động mạnh mẽ của các yếu tố này, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế nước ta có độ mở lớn, đang thực hiện nhiều Hiệp định FTA thế hệ mới như CPTPP và sắp tới là EVFTA.
Tính đến tháng 12/2019, đã có 20 vụ việc chống lẩn tránh thuế do nước ngoài khởi xướng điều tra, áp dụng đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, chiếm 12,6% tổng số các vụ việc điều tra áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại đối với các sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam.
Các nước thường xuyên điều tra lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại với hàng hóa của Việt Nam gồm: Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu (EU) và Thổ Nhĩ Kỳ. Cụ thể, các nước này đã tiến hành điều tra 19/20 vụ việc chiếm 95% tổng số vụ việc điều tra lẩn tránh đã tiến hành với hàng hóa Việt Nam.
Thêm vào đó, số lượng vụ việc trong những năm gần đây có những diễn biến phức tạp.
Từ 2014 đến nay, có tổng số 11 vụ việc điều tra chống lẩn tránh, nhiều hơn toàn bộ số vụ việc lẩn tránh bị điều tra từ 2013 trở về trước (với 9 vụ việc).
“Xu thế điều tra chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, gian lận xuất xứ với hàng xuất khẩu của Việt Nam sẽ gia tăng, đặc biệt khi Việt Nam bắt đầu thực thi Hiệp định EVFTA, theo đó EU sẽ miễn thuế cho phần lớn hàng hóa của Việt Nam”, Bộ Công Thương dự báo.
Tuy nhiên, trong thời gian qua, Bộ Công Thương đã chỉ đạo đơn vị chức năng tăng cường công tác kiểm tra, đấu tranh với hành vi gian lận thương mại về xuất xứ, đặc biệt các mặt hàng nhạy cảm; kiểm tra thực tế hàng hóa tại một số doanh nghiệp có sử dụng nguyên liệu nhập khẩu được xác định xuất xứ theo tiêu chí cộng gộp; thực hiện kiểm tra ngay doanh nghiệp khi có dấu hiệu giao dịch xuất nhập khẩu tăng đột biến đối với những mặt hàng thuộc đối tượng nghi ngờ…
Chính vì thế mà năm 2019 hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam chưa bị khởi kiện lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại.
Tuy nhiên, Bộ Công Thương cũng lưu ý các doanh nghiệp cần tuân thủ chặt chẽ các quy định về chứng nhận xuất xứ; xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý hiện đại để đáp ứng các yêu cầu chứng nhận nguồn gốc nguyên liệu.
Các doanh nghiệp không tiếp tay cho các hành vi gian lận xuất xứ, cung cấp thông tin cho các cơ quan quản lý khi thấy có dấu hiệu bất thường, tránh để các ngành sản xuất, xuất khẩu của Việt Nam bị liên lụy, ảnh hưởng.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng cần thận trọng trong việc tăng công suất, tránh đầu tư ồ ạt, đặc biệt là đầu tư để phục vụ xuất khẩu, tránh hiện tượng xuất khẩu vào một số thị trường tăng trưởng quá nóng.