Báo động về nạn buôn bán động vật hoang dã

Trước thềm Hội nghị các nước thành viên (CoP18) Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES) diễn ra tại Geneva, Thụy Sĩ từ 17-28/7/2019, Cơ quan Điều tra Môi trường Quốc tế (EIA) đã công bố báo cáo " Running Out of Time" (Không còn thời gian) nhằm tập trung sự chú ý của Việt Nam trong đấu tranh với buôn bán động vật hoang dã (ĐVHD). 

Theo báo cáo, mặc dù đã có tiến triển nhưng các nỗ lực của Chính phủ Việt Nam là chưa đủ để chống lại vấn nạn này, đặc biệt trong lĩnh vực thực thi. Do đó, Việt Nam đang nổi lên thành một điểm nóng toàn cầu về nạn buôn bán ĐVHD bất hợp pháp...

Sản phẩm trang sức làm từ ngà voi được bày bán công khai ở Việt Nam.

Theo báo cáo, ĐVHD trên khắp thế giới đang phải chịu áp lực triền miên để chống đỡ nhu cầu đến từ châu Á – từ năm 2006 đến 2015, số lượng voi châu Phi đã giảm tới 93.000 – 111.000 cá thể, đánh dấu sự suy giảm tồi tệ nhất trong 25 năm qua.

Hơn 9.200 cá thể tê giác cũng đã bị giết hại ở châu Phi kể từ năm 2006. Chỉ còn không tới 4.000 cá thể hổ hoang dã ở châu Á và chúng vẫn đang tiếp tục phải đối mặt với mối đe dọa nghiêm trọng từ nạn săn trộm.

Tê tê - loài động vật có vú bị buôn bán nhiều nhất trên thế giới, cũng có thể bị xóa sổ trong 10 năm nữa nếu hoạt động buôn bán tê tê với quy mô lớn như hiện nay tiếp tục tiếp diễn.

Đáng chú ý, dựa trên dữ liệu công khai về các vụ bắt giữ, Việt Nam có liên quan đến hơn 600 vụ việc về buôn bán bất hợp pháp – bao gồm ít nhất 105,72 tấn ngà voi, tương đương với khoảng 15.779 cá thể; 1,69 tấn sừng ước tính có nguồn gốc từ khoảng 610 cá thể tê giác; da, xương và các sản phẩm khác có nguồn gốc từ ít nhất 228 cá thể hổ; thịt và vảy của 65.510 cá thể tê tê.

Ngoài việc là thị trường cuối cho các công dân Việt Nam mua và tiêu thụ các sản phẩm trang sức từ ngà voi, bột sừng tê giác, cao hổ và thịt/vẩy tê tê, Việt Nam còn đóng vai trò là điểm trung chuyển quan trọng cho hoạt động buôn bán ĐVHD bất hợp pháp vào Trung Quốc.

Ngoài nữ trang, các sản phẩm mang tính tôn giáo cũng được làm từ ngà voi.

Cũng theo báo cáo, các cuộc điều tra gần đây của EIA tại châu Phi và châu Á cho thấy, mạng lưới tội phạm có tổ chức của Việt Nam có liên quan đến hoạt động buôn lậu nhiều loài ĐVHD như ngà voi, sừng tê giác và tê tê. Tuy nhiên, lại không có bất cứ đối tượng nào trong số các cá nhân hay tổ chức đã được xác định buôn lậu bị truy tố, kể cả những trường hợp tái phạm.

Những sản phẩm từ động vật hoang dã được giới trọc phú ở Việt Nam ưa thích vì họ cho rằng đó là cách để khoe khoang sự giàu có, quyền uy.

Theo đó, Báo cáo Running Out of Time cũng đề ra một số khuyến nghị cho Việt Nam như: Tiến hành các cuộc điều tra tiếp theo đối với các vụ bắt giữ ĐHVD quy mô lớn để phá vỡ các mạng lưới tội phạm liên quan; Cải thiện các phương pháp phát hiện và thực hiện các biện pháp ngăn chặn có hiệu quả các tuyến buôn bán ĐVHD; Đồng thời truy tố các cá nhân có liên quan đến buôn bán ĐVHD một cách quyết liệt hơn...