Dự án Công viên Sài Gòn Safari: Chi phí đền bù tăng 105 tỷ đồng, ai chịu trách nhiệm?

Hàng loạt sở ngành TP.HCM chịu trách nhiệm 

Ngày 21/6, Thanh tra Chính phủ đã ra thông báo kết luận thanh tra số 1007/TB-TTCP về thanh tra toàn diện dự án Thảo Cầm Viên mới (Công viên Sài Gòn Safari) tại huyện Củ Chi, TP.HCM. Kết luận thanh tra đã chỉ ra trách nhiệm của các sở, ban, ngành Thành phố liên quan đến quá trình thực hiện dự án này. 

Công viên Sài Gòn Safari là dự án quy mô lớn, diện tích đất phải thu hồi lên đến 456,85ha. Đây là dự án trong lĩnh vực văn hóa, du lịch nhưng UBND TP.HCM chưa thực hiện đúng trình tự pháp lý theo quy định. 

Gần 14 năm, người dân TP.HCM vẫn chưa thấy Công viên Sài Gòn Safari hoàn thiện.

“UBND Thành phố giao cho Công ty Thảo cầm viên Sài Gòn (Công ty TCVSG) làm chủ đầu tư dự án, trong khi Công ty TCVSG không đủ năng lực thực hiện. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến nay dự án chưa triển khai được”, kết luận thanh tra nêu rõ và xác định trách nhiệm này thuộc về Sở Kế hoạch và Đầu tư, UBND TP.HCM giai đoạn từ 2001 – 2006. 

Về quy hoạch dự án, Thanh tra Chính phủ xác định, tháng 6/2004 UBND Thành phố ban hành quyết định thu hồi và tạm giao 485,35ha đất cho Công ty TCVSG để bồi thường thiệt hại, giải phóng mặt bằng, chuẩn bị đầu tư xây dựng công viên là chưa đầy đủ thủ tục pháp lý theo quy định. 

Chủ đầu tư không xây dựng kế hoạch đấu thầu gói thầu tư vấn lập quy hoạch chi tiết 1/2000 để trình Sở Giao thông vận tải (GTVT) thẩm định là vi phạm quy định. Trách nhiệm thuộc về giám đốc Công ty TCVSG, đồng thời giám đốc Sở GTVT cũng liên đới chịu trách nhiệm khi không kịp thời kiểm tra, đôn đốc thực hiện. 

Theo Thanh tra Chính phủ, kể từ khi UBND Thành phố chấp thuận chủ trương tuyển chọn đơn vị tư vấn để lập quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 thì gần 13 năm sau đồ án quy hoạch mới hoàn thành và được phê duyệt là thời gian quá dài. 

Ngoài nguyên nhân khách quan do giá thuê chuyên gia nước ngoài quản lý dự án khá cao vì đây là dự án đặc thù, chưa có tiền lệ thì nguyên nhân chủ quan là do các cơ quan chức năng của Thành phố chưa cố gắng tìm giải pháp phù hợp để báo cáo, xin chỉ đạo từ Thủ tướng Chính phủ. 

“Thiết kế quy hoạch xây dựng chi tiết (1/2000, 1/500) là tài liệu quan trọng để quyết định đầu tư dự án nhưng không được quan tâm phê duyệt kịp thời. Trách nhiệm này thuộc UBND Thành phố, Sở Kế hoạch Đầu tư, Sở Xây dựng, Sở GTVT và Sở Quy hoạch Kiến trúc”, kết luận của Thanh tra Chính phủ chỉ rõ trách nhiệm. 

Chi phí đền bù tăng gần 105 tỷ đồng 

Khi thực hiện bồi thường, hỗ trợ đối với dự án Công viên Sài Gòn Safari, Thành phố chỉ có phương án giá số 99/PA-GBT và hai văn bản khác. Tại thời điểm thanh tra, Thành phố không có phương án đền bù theo quy định. 

Về nội dung, Thanh tra Chính phủ cho rằng phương án giá số 99/PA-GBT đưa ra một số quy định không phù hợp với các quy định của pháp luật về đất đai tại thời điểm đó, việc áp giá đền bù chưa phù hợp quy định làm phát sinh chi phí đền bù tăng 104.740.000 đồng. Cơ quan chức năng đã chi trả cho 689/705 hộ dân, trong đó có 657 hộ đã nhận tiền và giao mặt bằng. 

Số tiền gần 105 tỷ đồng đã được chi trả cho người dân, qua thanh tra chưa phát hiện có dấu hiệu vụ lợi nhưng cần phải kiểm điểm nghiêm túc. Về số tiền chi phí phát sinh đền bù này, các bộ ngành trung ương đều thống nhất không thu hồi lại từ người dân nhưng UBND Thành phố phải cân đối nguồn vốn ngân sách để chi trả, hỗ trợ. 

Một trong những nội dung được quan tâm tại kết luận thanh tra toàn diện dự án Công viên Sài Gòn Safari là khiếu nại của người dân. Thanh tra cho thấy, đa số các hộ dân đều chấp hành giao đất, nhận tiền đền bù, hỗ trợ. Mặc dù vậy, ban đầu có 16 hộ dân chưa đồng thuận, có đơn khiếu nại với nội dung chủ yếu so bì lẫn nhau về mức giá đền bù. 

Theo Thanh tra Chính phủ, đất thu hồi xong không được đưa vào sử dụng cho dự án mà bỏ hoang nhiều năm dẫn đến người dân bức xúc, khiếu kiện tăng dần. Quá trình triển khai thu hồi đất có nhiều sai sót, làm thất thoát ngân sách Nhà nước. 

Với hàng loạt sai phạm trong quá trình triển khai dự án Công viên Sài Gòn Safari như nói trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo chủ tịch UBND TP.HCM kiểm tra, giải quyết bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, hoàn thành giải phóng mặt bằng diện tích còn lại trong quy hoạch dự án theo quy định.

Việc lựa chọn nhà đầu tư xây dựng dự án Công viên Sài Gòn Safari phải đấu thầu công khai, theo đúng trình tự pháp luật. Tổ chức kiểm điểm nghiêm túc các tổ chức, cá nhân có liên quan đã được nêu trong kết luận thanh tra.