Không dám nhượng bộ, Mỹ đang tự cản trở tiến trình phi hạt nhân hóa Triều Tiên?
Trong lúc quan hệ liên Triều đang nồng ấm trở lại, tiến trình đàm phán để thực hiện phi hạt nhân hóa đang đi vào ngõ cụt. Trong bài phát biểu mừng năm mới, lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đã cảnh báo rằng Mỹ không được do dự và “thực hiện những bước đi đáng tin cậy và bày tỏ thiện ý” trước những động thái mà Triều Tiên đã làm.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un trò chuyện với nhau ở Singapore vào năm ngoái. |
Ông Andrew Leung, một chuyên gia chính trị cho biết: “Về phía Triều Tiên, họ nhận thấy rằng họ đã cải thiện được những mối quan hệ thù địch, họ cũng cải thiện bầu không khí trên bán đảo Triều Tiên và vì vậy họ tin rằng một số hình thức cấm vận đối với họ sẽ được nới lỏng, song điều này vẫn chưa thành hiện thực”.
Ông Leung cũng nói về những nỗ lực mà Bình Nhưỡng thực hiện nhằm hòa giải với Hàn Quốc, khi “trong quá khứ chưa bao giờ chúng ta thấy Triều Tiên bày tỏ sự nồng ấm với Hàn Quốc đến như vậy”.
Ông Kim và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã tổ chức ba cuộc hội nghị cấp cao và quan chức hai nước cũng đã đối thoại nhiều lần trong năm qua. Gần đây, hai nhà lãnh đạo đã nhất trí sẽ kết nối tuyến đường bộ và đường sắt giữa hai quốc gia và đã cùng tham gia một buổi lễ trọng đại ở biên giới hai nước. Tuy nhiên, lệnh cấm vận kinh tế vẫn là rào cản lớn nhất để Triều Tiên và Hàn Quốc có thể hợp tác sâu rộng hơn nữa.
Ông Joseph Cheng, một nhà nghiên cứu chính trị Hồng Kông nhận định rằng Seoul hiện nay sẵn sàng mang lại cho Bình Nhưỡng nhiều lợi ích về kinh tế để buộc họ giải giáp vũ khí hạt nhân, song việc Mỹ vẫn muốn nới lỏng cấm vận chỉ khi tiến trình phi hạt nhân hóa hoàn toàn được thực hiện đang khiến các bên không thể đạt được thêm những bước tiến quan trọng.
“Mặc dù quan điểm của cộng đồng quốc tế đối với Triều Tiên đã được cải thiện đáng kể sau cuộc gặp với Tổng thống Trump tại Singapore và ba hội nghị liên Triều, Bình Nhưỡng vẫn chưa nhận được bất kỳ lợi ích nào từ Mỹ hay Hàn Quốc và Trung Quốc”, ông Cheng nhấn mạnh, mặc dù lúc này “chính phủ Hàn Quốc sẵn sàng hỗ trợ kinh tế cho Bình Nhưỡng”.
Theo ông Cheng, đề xuất của ông Kim, bao gồm mở cửa trở lại Khu công nghiệp Kaesong, biểu tượng của sự hợp tác giữa Triều Tiên và Hàn Quốc cho đến khi khu này đóng cửa vào năm 2016, và việc cho phép khách du lịch Hàn Quốc đến Triều Tiên là những điều “có thể chấp nhận được” với chính quyền Tổng thống Moon, song ông không thể làm gì hơn do những rào cản từ phía Washington.
Ông Cheng tin rằng, cách duy nhất để giải quyết vấn đề hạt nhân đó là Mỹ và Triều Tiên phải nhất trí “nhiều thỏa thuận theo những giai đoạn khác nhau để dần dần hai bên có thể chấp nhận những điều kiện đưa ra”.
Theo ông Leung, những quan ngại hiện tại của Bình Nhưỡng là có thể hiểu được, do “chính quyền Trump không cho thấy được rằng họ là những người đáng tin cậy nhất trên thế giới”. “Những gì đã diễn ra cho thấy chính quyền Trump thường thay đổi chiến lược và tiếp tục giữ nguyên lệnh trừng phạt cho dù Triều Tiên đã nhượng bộ phần nào”, ông nói.
Ông Leung tin rằng mặc dù tiến trình phi hạt nhân hóa không diễn ra thuận lợi như nhiều người mong đợi, song lúc này cả ông Trump và ông Kim đều không cho thấy họ muốn tranh cãi với nhau như trước và khả năng hai người gặp mặt lần nữa là khá cao.
“Chính phủ Mỹ không muốn châm ngòi bất kỳ cuộc xung đột nào vì Triều Tiên, bởi vì chính quyền Trump đã tự khẳng định họ đã phần nào làm giảm bớt căng thẳng trong khu vực”, ông Leung kết luận.