Đọc sách là điều quan trọng để dân tộc có thể đi lên

Nhiều kết quả khả quan từ Ngày Sách Việt Nam

Hội nghị toàn quốc Tổng kết 5 năm thực hiện Quyết định số 284/QĐ-TTg ngày 24/2/2014 của Thủ tướng Chính phủ về Ngày Sách Việt Nam vừa diễn ra sáng 18/4, tại Hà Nội.

Toàn cảnh hội nghị.

Tới dự có Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng; Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng, cùng nhiều lãnh đạo bộ, ngành, địa phương, các nhà xuất bản, doanh nghiệp, hiệp hội…

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng thẳng thắn nhận định: "Qua 30 năm kinh tế thị trường, với nhịp sống nhanh hơn, vật chất nhiều hơn, tỷ lệ người đọc sách lại ngày một giảm đi".

Người đứng đầu Bộ TT&TT dẫn số liệu của một khảo sát quốc tế năm 2016 cho thấy, người Việt Nam thụ hưởng 4,2 cuốn sách mới mỗi người mỗi năm, nhưng trong đó 2,3 cuốn là sách giáo khoa.

Như vậy, mỗi người Việt Nam mỗi năm chỉ thực sự thụ hưởng gần 2 cuốn sách, thuộc nhóm thấp nhất thế giới. Trong khi Malaysia, một nước cũng trong khối ASEAN, đạt 12 cuốn sách mỗi người mỗi năm, gấp 3 lần Việt Nam.

Để cải thiện hiện trạng nêu trên, cách đây 5 năm, ngày 24/2/2014, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định lấy ngày 24/4 hàng năm là Ngày Sách Việt Nam, nhằm 3 mục tiêu: Khuyến khích người Việt Nam đọc sách; Tôn vinh giá trị của sách; Nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tổ chức xã hội đối với việc xây dựng và phát triển văn hóa đọc Việt Nam. Có thể coi đây như là tuyên bố ban đầu để tiến tới một chiến lược sách quốc gia hoặc một luật về khuyến đọc Việt Nam.

“5 năm qua, chúng ta đã làm được nhiều việc. Số cuốn sách tăng 22%, số bản sách tăng 55%. Tuy chưa phải phổ cập, nhưng Ngày Sách Việt Nam đã về được đến cấp huyện, xã; tủ sách đã về đến lớp học và hộ gia đình; giờ đọc sách đã vào đến từng lớp học. Tết đến mọi người đã lì xì, mừng tuổi nhau bằng sách. TP.HCM và Hà Nội đã có đường/phố sách.

Nhiều địa phương đã tổ chức ngày hội sách. Hàng năm đã tổ chức Giải thưởng Sách Quốc gia. 10 nhà xuất bản đầu tiên đã chuẩn bị cho việc xuất bản điện tử”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nêu một số thành tựu đạt được.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá cao những kết quả đạt được sau 5 năm triển khai Ngày Sách Việt Nam.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam cũng biểu dương những kết quả khả quan của phong trào thực hiện Ngày Sách Việt Nam trên toàn quốc: “Các bộ, ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp, các nhà xuất bản, đông đảo những người có tấm lòng đã tham gia hưởng ứng, làm cho văn hóa đọc khôi phục lại và có bước phát triển đáng mừng.

Không chỉ những nơi có điều kiện tốt về kinh tế, mà phong trào đọc và sách đã đến cả vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Không chỉ doanh nghiệp lớn tài trợ đưa sách về với mọi người mà có cả những doanh nghiệp, cá nhân dù điều kiện kinh tế khó khăn vẫn dành tài chính, tấm lòng cho phong trào”.

Phó Thủ tướng đặc biệt bày tỏ sự cảm ơn đối với rất nhiều nhà xuất bản trong cơ chế rất nhiều khó khăn đã vươn lên làm tốt việc của mình, không chỉ là nơi để tác giả sách có bệ phóng viết sách, mà còn dành một phần lợi nhuận, doanh thu để tài trợ cho các phong trào đọc sách, đưa sách về nông thôn và những nơi khó khăn.

Đẩy mạnh phong trào đọc sách, trước hết từ cán bộ, công chức

Ghi nhận những kết quả đạt được đáng khích lệ, song Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam vẫn bày tỏ mong muốn các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp và cộng đồng nỗ lực hơn nữa: "Phải làm sao cho Ngày Sách Việt Nam và văn hóa đọc đi vào thực chất, lan tỏa đến mọi ngõ ngách, mọi cơ quan, mọi ngành, cấp. Bởi đâu đó vẫn còn nhiều nơi chưa tích cực, còn hình thức”, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nói.

Bên cạnh đó, “cũng phải đẩy mạnh hơn để phong trào tự học, đọc sách lan tỏa trong xã hội, trong giới trẻ, mà trước hết từ cán bộ, công chức trong bộ máy nhà nước. Có nhiều công việc có thể làm tốt hơn nếu công chức dành thời gian để đọc, chưa nói đến đọc sách mà là đọc các văn bản”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành liên quan, lãnh đạo Chính phủ nêu rõ: Bộ TT&TT, đơn vị được giao chủ trì triển khai Ngày Sách Việt Nam, bên cạnh việc tiếp tục làm theo kế hoạch cụ thể, bài bản để đưa Ngày Sách Việt Nam đến các bộ, ngành, vùng, miền, còn phải là đầu mối kiến nghị chính sách, cả chính sách kinh tế để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các nhà xuất bản, cho việc đưa sách về mọi nơi.

Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch, cơ quan được giao phối hợp thực hiện Ngày Sách Việt Nam, đồng thời là đơn vị chủ trì đề án phát triển văn hóa đọc, phải tiếp tục làm thật tốt việc này.

Phó Thủ tướng cũng đề nghị các cơ quan liên quan cần tích cực lồng ghép hơn vào tất cả các phong trào, từ xây dựng gia đình văn hóa, phong trào khuyến học, khuyến công, khuyến nông… đều gắn với đọc.

Phải làm sao tiếp tục tạo môi trường, điều kiện thuận lợi nhất, khuyến khích mọi người viết sách để có nhiều tác phẩm tốt, tác phẩm hay; tôn vinh nhiều tác giả, văn nghệ sĩ, tôn vinh những người đưa sách đến cộng đồng, đến với mọi người, mọi nhà.

Phải phát huy tốt hơn vai trò của các hội, đặc biệt là Hội Xuất bản, Hội Khuyến học… trong xây dựng chính sách. Và cần tích cực tuyên truyền nhiều hơn về văn hóa đọc trong xu thế mới.

“Bây giờ nhiều người nói về công nghệ thông tin, cách mạng công nghiệp lần thứ tư… nhưng loài người nói chung, dân tộc ta nói riêng muốn vươn lên thì nhất định phải nâng cao dân trí, tăng cường phổ biến tri thức, phải học nhiều hơn, đọc nhiều hơn... Đọc và sách sẽ là điều vô cùng quan trọng để đất nước, dân tộc có thể đi lên”, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định.

"Chấn hưng văn hóa đọc cũng là chấn hưng cái gốc của một dân tộc”, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng bày tỏ.

Hướng tới tương lai, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng nhận định: “5 năm tới, chúng ta phải làm rất nhiều việc nữa. Số cuốn sách tăng 50%, số bản sách tăng 100%. Nhiều cơ chế, chính sách mới phải được ban hành, để chấn hưng văn hóa đọc Việt Nam.

Ngày sách, tủ sách, đường sách, hội chợ sách, giờ đọc sách sẽ được phổ cập rộng rãi. Giải thưởng Sách Quốc gia sẽ được đổi mới, tổ chức với quy mô lớn hơn, thu hút sự quan tâm của xã hội, với giải thưởng lớn hơn. Hợp tác quốc tế về sách rộng rãi hơn”.

“Tin rằng sau hội nghị này, nhiều chính sách mới sẽ được ban hành, nhiều hoạt động thiết thực sẽ được thực hiện, để Việt Nam thực sự là một dân tộc ham học và ham đọc sách. Để chấn hưng văn hóa đọc sách của người Việt Nam. Để mỗi người Việt Nam đều có tinh thần học cả đời, đọc sách cả đời. Chấn hưng văn hóa đọc cũng là chấn hưng cái gốc của một dân tộc”, Bộ trưởng bày tỏ.