Bỏ tù người say rượu lái xe sẽ "chặn đứng" tai nạn giao thông?

Thực trạng đáng báo động về tai nạn giao thông

 Mới đây, liên tiếp xảy ra các vụ TNGT (tai nạn giao thông) đặc biệt nghiêm trọng, nguyên nhân chính do tài xế say xỉn hoặc dùng ma túy gây ra, khiến người dân rất hoang mang. PV Infonet đã gặp gỡ luật sư Trương Anh Tú - Chủ tịch TAT Law firm – Đoàn LS TP Hà Nội để trao đổi, tìm hiểu rõ hơn các nội dung quy định của pháp luật và góc nhìn của luật sư về vấn đề này.

Luật sư Trương Anh Tú.

Luật sư Trương Anh Tú chia sẻ: “Uống rượu từ lâu đã trở thành thói quen sinh hoạt của người dân. Song việc lạm dụng chúng trong bữa ăn hàng ngày hay liên hoan, tiệc tùng gây tác hại rất lớn cho sức khỏe con người. Đây cũng là một trong những trở ngại đối với công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông.

Gần đây, những vi phạm về luật giao thông có biểu hiện diễn biến phức tạp, trong đó nguyên nhân liên quan đến rượu, bia được các chuyên gia đánh giá rất nghiêm trọng.

Đặc điểm của người điều khiển phương tiện sau khi uống rượu, bia thường là chạy tốc độ cao, lạng lách, không làm chủ được tay lái, phán đoán và xử lý tình huống kém. Do đó, say rượu bia thường có liên quan mật thiết với việc vi phạm tốc độ, tránh, vượt sai quy định, đi sai phần đường...”.

Theo nhận định của luật sư Trương Anh Tú: “Thực tế, số người không tự kiểm soát được hành động của mình sau khi uống bia rất lớn. Theo nhiều chuyên gia y tế, với nồng độ cồn ở mức 0,05mg/1l khí thở, người uống đã bị giảm sút suy nghĩ và bị kích động nhẹ, nói nhiều; 0,1mg/1l khí thở, gặp khó khăn trong việc cầm nắm, đi lại vụng về; 0,2mg/1l khí thở, dễ bị ức chế, dễ giận dữ, đi lại loạng choạng.

Nếu cao hơn nữa, tùy mức độ, người uống có thể bị lú lẫn, không nhận thức được mọi việc diễn ra xung quanh… Số người bị tai nạn, thậm chí bị chấn thương sọ não do điều khiển phương tiện sau khi sử dụng rượu, bia luôn ở mức đáng báo động.

Đa số nạn nhân đồng tình với quan điểm uống rượu bia khi điều khiển phương tiện giao thông dễ xảy ra tai nạn. Tỷ lệ người cho rằng không nên uống rượu bia khi điều khiển phương tiện rất cao (85%). Đa số nạn nhân tai nạn giao thông cho rằng cần xử phạt những người uống rượu bia khi điều khiển phương tiện giao thông và cần tuyên truyền rộng rãi về phòng tránh lạm dụng bia rượu khi điều khiển phương tiện giao thông đường bộ”.

Luật sư Tú đánh giá, điều này cho thấy đa số người dân đã có ý thức về hạn chế sử dụng bia rượu khi điều khiển phương tiện. Tuy nhiên, từ chỗ ý thức được vấn đề đến chuyển đổi hành vi và thực hành không sử dụng bia rượu khi điều khiển phương tiện là một khoảng cách lớn mà muốn có sự chuyển đổi hành vi này thì Nhà nước và nhân dân cần mất nhiều công sức và tiền bạc.

Luật giao thông đường bộ quy định cấm hoàn toàn việc sử dụng rượu bia đối với lái xe ôtô khi tham gia giao thông và hạn chế đến mức rất thấp nồng độ cồn trong máu đối với người đi xe gắn máy. Đồng thời, nghị định 34 cũng quy định rõ mức xử phạt tăng nặng đối với hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông có nồng độ cồn... Thế nhưng, chế tài này đến nay không còn đủ sức răn đe”.

Có nên phạt tù đối với người sử dụng rượu bia dù chưa gây ra tai nạn?

 Theo luật sư Trương Anh Tú, khi chúng ta đặt ra vấn đề xử lý hình sự đối với người tài xế xay xỉn, mặc dù anh ta chưa gây ra tai nạn, chắc chắn sẽ có nhiều ý kiến khác nhau, dư luận về cơ bản sẽ hưởng ứng nhưng bên cạnh đó sẽ có nhiều ý kiến trái chiều, vậy căn cứ của việc xử lý này như thế nào.

Lực lượng CSGT dừng các phương tiện để kiểm tra ma túy, rượu bia đối với các lái xe.

Luật sư Trương Anh Tú lập luận: “Một hành vi được coi là một phạm tội là hành vi nguy hiểm cho xã hội, do đó việc uống rượu say rồi điều khiển phương tiện giao thông là tạo ra sự nguy hiểm cho xã hội, do đó việc xử lý hình sự không nhất thiết phải đợi đến khi xảy ra hậu quả. Chẳng hạn, tội tàng trữ vũ khí quân dụng hay hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy… thực tế chưa gây ra hậu quả nhưng nó ẩn chứa sự nguy hiểm cho xã hội nên bị coi là hành vi phạm tội.

Đối với tài xế sử dụng ma túy, như chúng ta đã biết, hành vi này cũng là hành vi tạo ra sự nguy hiểm cho xã hội tương tự như sử dụng rượu bia, nên hành vi này cũng nên xử lý hình sự mà không cần hậu quả.

Trên thế giới hiện nay có rất nhiều nước có quy định phạt tù người tài xế sử dụng rượu bia, trường hợp nổi tiếng nhất là cô đào Paris Hilton đã bị Tòa án Los Angeles (Mỹ) tuyên án phạt tù 45 ngày, thử thách trong 36 tháng vì lái xe khi say rượu năm 2006.

Không thể nhẹ tay, nương tay với những hành vi điều khiển xe mà trong người có nồng độ cồn cao. Chúng ta có thể nghiên cứu và tiếp thu có chọn lọc pháp luật của một số nước trên thế giới để quản lý và xử lý nghiêm, việc này là cần thiết và nên sớm được bổ sung vào luật. Cần nghiên cứu quy định xử lý hình sự đối với các tài xế uống rượu bia điều khiển phương tiện, kể cả khi chưa gây ra tai nạn giao thông.

Đành rằng, khi đưa ra vấn đề này, ban đầu xã hội chúng ta có thể còn nhiều quan điểm trái chiều. Chắc hẳn chúng ta còn nhớ thời điểm nhà nước đưa ra quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm hơn 10 năm trước, khi đó hầu hết các ý kiến đều tỏ ra quan ngại, bài bác nhưng chỉ sau một thời gian ngắn ai cũng ý thức được lợi ích của quy định này. Nếu uống rượu lái xe mà bị bỏ tù, tôi tin chắc ai cũng sẽ sợ mà không dám vi phạm, từ đó hi vọng tai nạn giao thông sẽ được đẩy lùi”.