Đầu tư hàng chục tỷ USD, các nhà sản xuất ô tô đặt kỳ vọng quá lớn vào xe ô tô điện?

Tesla đã đúng. Nhà sản xuất xe điện đã chứng minh rằng hàng trăm ngàn người sẽ mua những chiếc xe điện sang trọng, đẹp mắt, thay vì mua các mẫu xe BMW hay Mercedes. Khi thị phần của các thương hiệu nổi tiếng bắt đầu giảm sút trong bối cảnh bị phân khúc xe điện cạnh tranh mạnh mẽ, các nhà sản xuất ô tô đã đầu tư lớn vào tương lai xe điện. Volkswagen vừa có khoản đầu tư trị giá 50 tỷ USD. Daimler đặt một đơn đặt hàng sản xuất pin dùng cho ô tô điện trị giá 23 tỷ đô la. GM và Ford đều đang trong quá trình tái cấu trúc lớn để theo kịp xu hướng.

Mặc dù việc chuyển đổi sang xe điện là gần như chắc chắn, song bao giờ công cuộc chuyển đổi này diễn ra vẫn chỉ là suy đoán. Xe ô tô điện hiện vẫn chỉ chiếm dưới 2% thị trường Mỹ và 2,2% trên toàn thế giới. Mặc dù tăng trưởng theo cấp số nhân, song theo thống kê trong số 250 chiếc xe ô tô lăn bánh trên đường, chỉ có 1 xe ô tô điện. Chỉ có Na Uy, nơi có các khoản trợ cấp dành cho xe điện, thì doanh số bán xe điện mới tăng lên khoảng 30%.

Công ty tư vấn Deloitte đã nghiên cứu vấn đề nan giải này cho ngành công nghiệp ô tô. Các nhà sản xuất ô tô có thể đầu tư nhanh vào công nghệ xe điện mới như thế nào trong khi tạo ra lợi nhuận để thực hiện quá trình chuyển đổi? Công ty hy vọng 21 triệu xe điện chạy bằng pin sẽ tung ra các dây chuyền lắp ráp trong thập kỷ tới khi giá xe điện giảm xuống, rẻ hơn các mẫu xe xăng và diesel tương đương vào năm 2024.

Thị phần xe ô tô điện tại Mỹ chỉ chiếm chưa đến 2%

Nhưng sự vội vã mở rộng năng lực sản xuất xe điện được dự đoán sẽ tạo ra một loạt các mẫu xe ô tô điện, làm suy yếu lợi nhuận của các nhà sản xuất ô tô. Các dự báo cho thấy rằng nguồn cung sẽ vượt xa nhu cầu của người tiêu dùng khoảng 14 triệu đơn vị trong thập kỷ tới. Với mỗi nhà sản xuất lớn có ý định sản xuất hàng loạt xe điện, cùng với hơn một chục nhà sản xuất ô tô mới trên toàn thế giới, nghiên cứu của Deloitte cho thấy số lượng nhà sản xuất xe điện đang quá lớn so với nhu cầu.

David Keith, một kỹ sư và giáo sư tại Trường Quản lý MIT Sloan, nói rằng có thể sự hấp dẫn của xe điện sẽ không lan truyền đủ nhanh. Thực tế, với hầu hết người tiêu dùng Mỹ hiện nay, xe điện không giải quyết gì nhiều cho họ. Ông dự đoán xe ô tô điện có thể khó khăn lắm mới đạt 5% thị phần tại Mỹ trong tương lai gần.

Trong khi đó, Sven Beiker, cựu kỹ sư của BMW, hiện đang điều hành công ty tư vấn Silicon Valley Mobility, cũng đã chia sẻ những lo ngại đó. Ngay cả khi giá giảm, các khoản trợ cấp quan trọng của chính phủ cho xe điện sẽ được dành cho Ford, Nissan, GM và Tesla. Điều đó vẫn có thể ngăn cản những người mua nhạy cảm về giá. Tesla đã phát triển rất ấn tượng, mẫu Model 3 nằm trong danh sách xe ô tô bán chạy hàng đầu năm 2018. Nhưng câu hỏi đặt ra là xe ô tô điện sẽ phát triển ở mức độ nào và được đón nhận ra sao?