Sách điện tử được cấp phép ít ỏi, tràn lan ấn phẩm điện tử lậu
Chiều 15/3, tại Hà Nội, Khoa Xuất bản – Học viện Báo chí và Tuyên truyền tổ chức Hội thảo khoa học “Xuất bản điện tử - Nhu cầu thực tiễn và chương trình đào tạo”, với sự tham gia của nhiều nhà xuất bản, công ty phát hành sách.
PGS.TS Hà Huy Phượng, Trưởng Khoa Xuất bản nhấn mạnh: “Xuất bản điện tử đã và đang là vấn đề “nóng” đối với ngành xuất bản, thị trường sản xuất và kinh doanh xuất bản phẩm”.
Toàn cảnh hội thảo. |
Phân tích sâu hơn về những thách thức đối với các nhà xuất bản, ông Trần Chí Đạt, Giám đốc Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông nói: Với định dạng điện tử, thông qua các công ty nắm giữ hạ tầng dữ liệu, tác giả có thể đưa đứa con tinh thần của mình đến thẳng bạn đọc mà không qua thao tác biên tập, giới thiệu, quảng bá của nhà xuất bản. Điều này đồng nghĩa trung tâm của quy trình xuất bản lúc này không còn là các nhà xuất bản, mà là các tập đoàn truyền thông nắm giữ hạ tầng dữ liệu lớn.
Bên cạnh đó, “những thói quen mới của bạn đọc như mua bán, lựa chọn và trao đổi sách trực tuyến, sử dụng sách điện tử, sách thực tế tăng cường ảo buộc các nhà xuất bản phải tìm ra định hương phát triển cho mình nếu không muốn bị tụt hậu”, Giám đốc – Tổng Biên tập Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông lưu ý.
Theo ông Phan Ngọc Chính, Giám đốc – Tổng Biên tập Nhà xuất bản Tài chính, tại Việt Nam, đến thời điểm này đã có khoảng 10 nhà xuất bản và công ty sách thực hiện hoặc liên kết kinh doanh sách điện tử với hai hình thức tiếp cận bạn đọc: Số hóa phiên bản điện tử dựa trên bản in có sẵn, tạo các thư viện ảo; Các tổ chức, cá nhân tự công bố phiên bản điện tử qua các trang mạng xã hội.
Đi tiên phong trong các nhà xuất bản là Nhà xuất bản Kim Đồng với việc khai trương thư viện sách điện tử đầu tiên tại Việt Nam, chỉ cần 50.000 đồng/tháng, độc giả có thể truy cập toàn bộ kho sách, truyện, tạp chí của thư viện này.
Nhìn nhận một cách khách quan, những năm qua, số nhà xuất bản và doanh nghiệp đầu tư cho sách điện tử còn khá khiêm tốn, sách điện tử ở Việt Nam chưa thực sự trở thành một thị trường thực sự.
Số liệu thống kê từ Cục Xuất bản – In và Phát hành cho thấy, năm qua, các nhà xuất bản đã nộp lưu chiểu gần 30.000 xuất bản phẩm nhưng trong đó số lượng sách điện tử chỉ chiếm chưa đến 200 xuất bản phẩm.
Một trong những khó khăn đối với việc phát triển xuất bản phẩm điện tử là các quy định về cơ chế tài chính còn bất cập khiến các nhà xuất bản khó xây dựng dự toán để phát triển sách điện tử.
Đặc biệt, điều kiện để xuất bản, phát hành xuất bản phẩm điện tử hiện nay rất chặt chẽ, với yêu cầu lớn về trình độ, kỹ thuật, nhân sự… Nhà xuất bản phải có đề án xuất bản điện tử được Bộ Thông tin và Truyền thông phê duyệt…
Số lượng đầu sách điện tử đăng ký với Cục Xuất bản – In và Phát hành và số lượng nhà xuất bản được cấp phép xuất bản điện tử chỉ rất nhỏ nhoi vậy thôi, nhưng trên thực tế, số lượng sách điện tử, ấn phẩm điện tử được phát hành lớn hơn nhiều.
“Theo chúng tôi biết, hiện mới chỉ có 3-4 nhà xuất bản được cấp phép xuất bản điện tử, nhưng hiện nay, trên nhiều website của các tổ chức và cá nhân trong nước vẫn có rất nhiều sách điện tử bằng tiếng Việt, nhiều bản đồ Việt Nam được phát hành tràn lan, hoàn toàn chưa có sự kiểm soát và quy định chặt chẽ của các cơ quan quản lý xuất bản.
Việc này gây nguy hại lớn nếu như các xuất bản điện tử đó mang nội dung tuyên truyền chống phá, gây mất đoàn kết dân tộc, làm lu mờ bản sắc văn hóa dân tộc hoặc sai lệch về chủ quyền lãnh thổ, làm ảnh hưởng đến lối sống của thế hệ trẻ”, ông Kim Quang Minh, Tổng Giám đốc – Tổng Biên tập Nhà xuất bản Tài nguyên Môi trường và Bản đồ Việt Nam chia sẻ.