Mỹ và NATO sẽ thật sự “đường ai nấy đi”?
Tổng thống Trump liệu có thật sự rút Mỹ khỏi NATO hay tiếp tục chỉ là đe dọa? Nguồn: Sina |
Sau khi ông Trump trở thành Tổng thống, nước Mỹ đã dần rút lui khỏi các tổ chức, nhóm hợp tác đa quốc gia và khu vực. Tổ chức NATO với tư cách là một tổ chức quân sự quốc tế được thành lập năm 1949 do Mỹ, các nước Tây Âu, Bắc Mỹ và các quốc gia phát triển sáng lập nhằm tăng cường hợp tác quốc phòng, giờ đây cũng có nguy cơ nằm trong danh sách rút lui của Tổng thống Trump.
Trong vòng ba ngày sau khi lên nắm quyền, Tổng thống Trump đã ký quyết định rút nước Mỹ khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) mà chính quyền Obama đã nỗ lực để đạt được. Kể từ đó, Mỹ ngày càng tiến xa hơn trên “con đường rút lui khỏi nhóm”. Theo thống kê chưa đầy đủ, kể từ khi ông Trump nhậm chức, Mỹ đã rút, đang rút và đe dọa rút khỏi gần 10 tổ chức quốc tế, bao gồm cả Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu 2015, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quốc, Hiệp định Di dân toàn cầu.
Gần đây, Tổng thống Trump liên tục phê bình và chỉ trích NATO, điều này đã làm “đau đầu” cho các nhà ngoại giao Mỹ và các quan chức Lầu Năm Góc. Theo vị quan chức giấu tên này, không chỉ Tổng thống Trump bất mãn với NATO, trước đây cựu Tổng thống Obama đã nhiều lần chỉ trích Liên minh NATO và các quốc gia thành viên, cáo buộc các quốc gia thành viên của NATO không đầu tư đủ ngân sách cho các vấn đề quốc phòng chung như đã cam kết, đồng thời ám chỉ rằng NATO đã không còn quan tâm đến Mỹ.
Tổng thống Trump đã chất vấn Điều khoản phòng thủ tập thể của NATO về vụ 911 vào dịp kỷ niệm 70 năm thành lập NATO. Nguồn: Sina |
Hiện, Tổng thống Trump thậm chí còn công khai đặt câu hỏi về Điều khoản thứ 5 về việc phòng thủ tập thể của NATO, theo Điều khoản, nếu một quốc gia thành viên NATO bị tấn công, tất cả các quốc gia thành viên còn lại sẽ tăng cường hỗ trợ. Điều khoản này được Mỹ đưa ra chất vấn vào dịp kỷ niệm 70 năm thành lập NATO, chính là để chỉ vụ khủng bố 911.
Quan chức này tiết lộ, Tổng thống Trump đã nhiều lần thảo luận với Tổ tư vấn và nói rằng, ông hy vọng Mỹ sẽ rút khỏi NATO vì Mỹ đã đầu tư rất nhiều nhân lực, vật lực và tài chính cho NATO. “Tổng thống Trump nói với chúng tôi rằng, chúng tôi đang bị cắt xén tài chính bởi NATO, do các quốc gia thành viên khác trong NATO đều đầu tư kinh phí vào khối này thấp hơn Mỹ, tổ chức này đã lỗi thời”, quan chức giấu tên nói.
“Lời phàn nàn” của Tổng thống Trump đang tạo ra nhiều tranh cãi trong nội bộ Chính phủ Mỹ. Các quan chức Lầu Năm Góc đều cho rằng, Mỹ là quốc gia hùng mạnh nhất thế giới, đầu tư vào NATO càng khiến Mỹ có ảnh hưởng lớn hơn trên toàn cầu. Rời khỏi NATO là quyết định vội vàng, thậm chí còn là “một hành động tự sát”.
Tổng thống Putin được cho sẽ là “ngư ông đắc lợi” nếu Mỹ rút khỏi NATO. Nguồn: Sina |
Các quan chức an ninh quốc gia Mỹ tin rằng, Nga đang tập trung vào mục tiêu làm suy yếu tình đoàn kết giữa Mỹ và châu Âu sau khi sáp nhập Crimea vào năm 2014, mà trong đó quan trọng nhất là NATO, liên minh mà Moscow coi là mối đe dọa. Với một NATO suy yếu, ông Putin sẽ có nhiều tự do hơn để hành xử theo ý muốn, thiết lập Nga như một đối trọng với châu Âu và Mỹ.
Được biết, kể từ khi nhậm chức vào năm 2017, Tổng thống Trump đã nhiều lần chỉ trích các thành viên NATO là không đáp ứng được nghĩa vụ chi tiêu quốc phòng hàng năm, khiến Mỹ phải mang một “gánh nặng ngoại cỡ”. Tổng thống Trump được cho là đặc biệt khó chịu với việc Đức chỉ dành 1% GDP nước này cho chi phí quốc phòng.
Theo ông Trump, mới chỉ có 5 trong 29 thành viên NATO đang chi 2% GDP của mình cho chi phí quân sự, mà như vậy là không đủ để lấp khoảng trống trong việc hiện đại hóa, nâng cao mức độ sẵn sàng của lực lượng NATO. Trong thời gian diễn ra cuộc gặp thượng đỉnh NATO ở Brussels vào tháng 7/2018, Tổng thống Trump thậm chí còn gợi ý nên nâng mức cam kết cho chi tiêu quân sự lên mức 4% GDP nhưng đề xuất này không nhận được sự ủng hộ.