Tự chủ đại học có xóa bỏ được cơ chế "xin - cho"?
Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ cho hay, Luật 34 và Nghị định 99 đặt ra nhiều vấn đề quan trọng đối với cơ sở giáo dục đại học nhưng tại hội nghị này Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đưa ra một số nhóm vấn đề để trường tập trung làm rõ.
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ |
Theo đó, Bộ trưởng Nhạ nêu, một là cơ cấu tổ chức nhà trường, thành lập trường đại học trong đại học, điều kiện để từ trường đại học sang đại học…Hai là, liên quan đến thiết chế đó là Hội đồng trường.
“Hội đồng trường phải thực quyền, chỉ khi thực quyền thì Luật 34 và Nghị định 99 mới đi vào cuộc sống. Hiện nhiều Hội đồng trường chưa thực quyền nhưng khi luật hóa như hiện nay thì không thể còn tình trạng này.
Đặc biệt vấn đề về thành viên, quy chế hoạt động Hội đồng trường phải đúng người, đúng chức năng, cơ quan chủ quản có trách nhiệm ra sao với việc công nhận chủ tịch Hội đồng trường, còn Hội đồng trường có quyền, chức năng giải trình ra sao?
Cơ quan chủ quản tránh tình trạng can thiệp hành chính vào Hội đồng trường vì tính tự chủ, trách nhiệm giải trình đã được quy định rất rõ”, Bộ trưởng Nhạ nhấn mạnh.
Cũng tại hội nghị, PGS.TS Hoàng Văn Cường – Phó Hiệu trưởng ĐH Kinh tế Quốc dân cho hay: “Với tư cách là đơn vị chịu trách nhiệm trực tiếp của Luật Giáo dục Đại học sửa đổi thì tôi thấy sự thay đổi rất căn bản là phân định rõ quyền về quản lý nhà nước với giáo dục đại học với quyền quản trị của các cơ sở giáo dục đại học”.
Cụ thể là Luật giáo dục Đại học sửa đổi trao quyền quản trị của các cơ sở giáo dục đại học theo tinh thần tự chủ đầy đủ nhất. Các trường được toàn quyền quyết định những vấn đề liên quan đến tổ chức, tài chính, học thuật.
Đặc biệt như ĐH Kinh tế quốc dân khi được trao tự chủ về học thuật thì trường có quyền được quyết định đào tạo gì, đào tạo như thế nào để đáp ứng đúng nhu cầu của xã hội và chịu trách nhiệm giải trình với người học, giải trình với xã hội cũng như cơ quan quản lý nhà nước.
Như vậy đồng nghĩa với việc xóa bỏ được cơ chế “xin – cho” hay còn gọi là giấy phép con trong quản trị về chuyên môn học thuật. Đây là yếu tố căn bản nhất để giúp các cơ sở giáo dục đại học vươn lên, đáp ứng nhu cầu của xã hội.
Điểm thứ hai liên quan đến trao quyền tự chủ cho cơ sở giáo dục ĐH là tăng cường thực quyền của Hội đồng trường. Hiện nay, Hội đồng trường được toàn quyền quyết định những nội dung quản trị của nhà trường như tổ chức bộ máy như thế nào, tổ chức nhân sự ra sao và tài chính thế nào không phải xin cơ quan quản lý nhà nước. Và điều này thì tính tự chủ của nhà trường mới thực sự được phát huy.
Bà Nguyễn Thị Kim Phụng, Vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH, Bộ GD&ĐT cho hay: Nghị định đã quy định cơ sở GDĐH phải thực hiện đầy đủ các quy định, yêu cầu về chế độ báo cáo định kỳ, đột xuất của chủ sở hữu và cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền; chịu trách nhiệm về việc bảo đảm chất lượng đào tạo theo quy định của pháp luật, quy định nội bộ và cam kết của cơ sở GDĐH.
Theo đó, các trường phải thực hiện công khai trên trang thông tin điện tử của cơ sở GDĐH các quy chế, quy định nội bộ; danh sách giảng viên theo ngành, trình độ, chức danh và các điều kiện bảo đảm chất lượng đào tạo khác; kết quả kiểm định, chuẩn đầu ra của chương trình đào tạo; đề án tuyển sinh, danh sách nhập học và tốt nghiệp hằng năm, quy mô đào tạo và tỷ lệ sinh viên có việc làm trong 12 tháng tốt nghiệp.
Công khai mẫu văn bằng, chứng chỉ, danh sách cấp văn bằng, chứng chỉ hằng năm; chi phí đào tạo, mức thu học phí, mức thu dịch vụ tuyển sinh và các khoản thu khác của người học cho từng năm học và dự kiến cả khóa học; chế độ, chính sách miễn, giảm học phí, học bổng; quyết định mở ngành, quyết định liên kết đào tạo cùng với chứng minh đủ điều kiện theo quy định.
GDĐH phải gửi thông báo, quyết định tới Bộ GD-ĐT trong thời hạn 30 ngày, tính từ ngày thông báo hoặc ra quyết định; thường xuyên cập nhật cơ sở dữ liệu của nhà trường lên hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về GDĐH..