Ý nghĩa của Tết Thanh minh

Nhiều gia đình tranh thủ đi tảo mộ sớm.

Theo Đại đức Thích Trí Thịnh – Phó Trưởng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Hòa Bình – Trụ trì chùa Kim Sơn Lạc Hồng, Tết Thanh minh là ngày tết có ý nghĩa. Những ngày Thanh minh con cháu có dịp quây quần, cùng nhau tới phần mộ của người thân đã mất để tảo mộ, tức là đi thăm ông bà, tổ tiên. Cũng nhân ngày này, con cháu trong gia đình có thể tụ họp cùng nhau.

Công việc chính của tảo mộ là sửa sang các ngôi mộ của tổ tiên cho được sạch sẽ, thấy cỏ rậm phát cho quang, đất khuyết thì đắp bồi lên, rẫy hết cỏ dại và những cây hoang mọc trùm lên mộ.

Trong dịp Thanh minh các khu nghĩa trang thường trở nên đông đúc và nhộn nhịp. Các cụ già sẽ lo khấn vái tổ tiên nơi phần mộ.

Khi đi tảo mộ các gia đình cũng thường mang theo xẻng, cuốc để đắp lại nấm mồ của tổ tiên, người đã khuất cho đầy đặn, rẫy hết cỏ dại và những cây hoang mọc trùm lên mộ cũng như tránh không để cho các loài động vật hoang dã như rắn, chuột đào hang, làm tổ mà theo quan niệm của người xưa là có thể phạm tới linh hồn người đã khuất.

Các gia đình cũng thường chuẩn bị một số lễ vật khi đi tảo mộ bao gồm: một bộ tam sinh, nhang đèn, giấy ngũ sắc, quần áo giấy, vàng mã, hoa quả tươi...

Đặc biệt, Đại đức Thịnh cho biết việc các gia đình đưa cả trẻ em đi tảo mộ cũng rất nhân văn. Vì như thế sẽ giúp trẻ  biết đến những ngôi mộ của gia tiên, sau là để biết kính trọng tổ tiên qua tục viếng mộ. Những người quanh năm đi làm ăn xa cũng thường trở về vào dịp này để tảo mộ gia tiên và sum họp với gia đình.

Ngoài những ngôi mộ được trông nom cẩn thận, còn có những ngôi mộ vô chủ, không người thăm viếng vì thế những người đi viếng mộ cũng cắm cho các ngôi mộ này một nén hương tỏ lòng thành kính.

Theo Đại đức Thích Trí Thịnh, trong dịp Tết Thanh minh nhiều người nghĩ rằng chúng ta có thể báo hiếu cho cha mẹ, ông bà bằng vật chất là đủ song kỳ thực, vật chất chỉ là một phần và cái quan trọng hơn cả là sự quan tâm chăm sóc, tình cảm gần gũi với những người đã có ơn sinh thành dưỡng dục. Dịp tiết Thanh minh cũng là thời điểm trong năm con cái tỏ lòng thành kính với cha mẹ đã khuất của mình cùng với đó hãy quan tâm hơn tới những người thân vẫn còn.